homepage homoseksualiteit op scholen   achtergrond en uitleg pabo-module overzicht en inhoud pabo-module   contact projectgroep pabo-module seksule diversiteit disclaimer colofoon HomoLesBi op school
 

Introductie

Begin 2011 werd de site van de populaire tv-soap GTST overspoeld met kritiek toen Edwin en Lucas elkaar zoenden en vervolgens samen het bed indoken. Maar er waren ook veel positieve reacties: eindelijk kwamen ‘gewone’ homo’s in beeld en geen stereotypen. Gelet op de jongste onderzoekscijfers verbazen de negatieve reacties nauwelijks: In het voortgezet onderwijs (tot vijftienjarigen) vindt 67% van de jongens en 31% van de meisjes het vies als twee jongens elkaar zoenen. Er is dus veel werk aan de winkel, ook in het basisonderwijs.
 

Waarom deze module?

In het basisonderwijs wordt nog maar mondjesmaat aandacht besteed aan seksuele diversiteit. Ook op de pabo’s is die aandacht minimaal. Op z’n best komt het onderwerp aan de orde in de lessen over seksuele voorlichting. Dat is jammer, want een pabostudent is de leraar van morgen.

Jij kunt als (aankomende) leerkracht werken aan een prettig schoolklimaat voor iedereen, in de eerste plaats voor de leerlingen, maar ook voor je collega’s en de ouders. Bijvoorbeeld door seksuele diversiteit een plaats te geven in je lessen. Door terloops te laten zien dat er meer gezinsvormen zijn dan volgens de vader-moeder-kind formule, door te reageren op scheldwoorden, en door leermiddelen te kiezen waarin homoseksualiteit ook voorkomt. Zo draag je bij aan het voorkomen of verminderen van vooroordelen en discriminatie tegenover homo’s, lesbo’s, en bi- of transseksuelen.

Pedagogische noodzaak

Is dat nou nodig, al op de basisschool? Ja. Want kinderen ontwikkelen tussen acht en twaalf jaar de elementaire waarden en normen voor hun houding in de puberteit en daarna. Leren kinderen op jonge leeftijd verschillen tussen mensen kennen en accepteren, dan zullen ze later minder snel discrimineren. Als leerkracht kun je vanaf groep 1 homoseksualiteit vanzelfsprekend laten zijn door terloops de boodschap over te dragen dat seksuele verscheidenheid en homostellen bij onze

samenleving horen. Dat kan door erover te praten, en door verhalen voor te lezen of films te laten zien waarin (ook) homoseksualiteit voorkomt.

Door diversiteit, in welke vorm dan ook, gewoon en alledaags te behandelen, zullen meer kinderen zich op school veilig voelen. Bijvoorbeeld kinderen die opgroeien in een gezin met twee moeders of twee vaders of die homoseksuelen kennen in hun familie of in de vriendenkring van hun ouders. In iedere klas zullen er bovendien kinderen zijn die later homo of biseksueel blijken te zijn. Soms weten kinderen dat rond hun tiende jaar al. Wanneer zij opgroeien met de kennis en ervaring dat hun gevoelens normaal zijn, dan zullen ze die bij zichzelf eerder (h)erkennen en waarderen. Een open houding van de leerkracht stimuleert de identiteitsontwikkeling van alle kinderen, ook wat betreft hun seksuele oriëntatie.

‘Op de scholen waar docenten hun leerlingen steevast corrigeren op homo-onvriendelijk gedrag, hebben kinderen met ‘homoseksuele gevoelens’ het gemakkelijker. Ze hebben minder psychosociale problemen en minder moeite met hun studie.’ Henny Bos over zijn onderzoek op vmbo-scholen, Universiteit van Amsterdam, in het Parool, 4 februari 2010, p.13.

Daarnaast zal een leerkracht effectief moeten leren reageren op negatieve uitingen van leerlingen, ouders of collega’s. Vooroordelen over homoseksualiteit zullen door deze module niet verdwijnen. Ook de meest alerte leerkrachten kunnen vooroordelen niet zondermeer ontzenuwen of de negatieve invloed van ouders ongedaan maken. Maar je kunt er als leerkracht wel voor zorgen dat alle kinderen weten dat homoseksualiteit bestaat, dat seksuele diversiteit een gegeven is en dat leerlingen elkaar niet meer uitschelden voor ‘homo’. Je kunt tegenwicht bieden aan misvattingen en eraan bijdragen dat alle kinderen zich veilig voelen in de klas en op school.

Een open houding vormt de start

Een open houding hoort bij de professionaliteit van een leerkracht en is de basis voor de ontwikkeling van je kennis en vaardigheden rond een maatschappelijk nog gevoelig onderwerp als homoseksualiteit. Daarom start je in deze module voor de spiegel (deel A), voordat je je kennis (deel B) uitbreidt en vaardigheden (deel C) aanscherpt.